Flexibiliteit ten koste van alles, een zucht naar autonomie en een allergie voor oude hiërarchieën … Gen Z is niet bang om het pendelen-werken-slapen ritme te doorbreken. Waarom en hoe herschrijven ze de regels?
Flexibiliteit gaat veel verder dan alleen telewerken
Een paar jaar geleden waren de ‘zoomers’ een groep jonge mensen vol ambitie en grandioze ideeën. Vandaag de dag lopen ze tegen de 30 en hebben ze een job; maar zijn ze vastbesloten om hun werkleven op een andere manier in te richten. De oudere generaties zijn daar behoorlijk kritisch over: ze zien Gen Z vaak als kwetsbaar, mensen die snel last hebben van een burn-out of bore-out, bij de minste frustratie aan job hopping doen, en weigeren zich aan strakke werktijden of aan de hiërarchie te houden. Maar zijn die zogezegde grillen in feite hun principes?
Terrible Z
Gen Z heeft niet voor niets andere verwachtingen: werken in pyjama is tegenwoordig normaal, het belang van welzijn en mentale gezondheid is actueler dan ooit, de zoektocht naar zingeving in het beroepsleven is prioriteit geworden. Generatie Z is duidelijk niet bereid om hun post-pandemische verworvenheden op te geven. En als het hen niet aanstaat, aarzelen ze niet om dat overduidelijk te maken, bijvoorbeeld via de controversiële #QuitTok, een TikTok-fenomeen dat in navolging van ‘quiet quitting’ terrein wint. In dit geval gaat het niet om stilletjes stoppen, maar om jezelf te filmen op het moment dat je er de brui aan geeft. Die video’s deel je dan online om te laten zien dat je genoeg hebt van een milieu dat je als toxisch beschouwt of dat niet overeenkomt met je waarden. Het is een manier om stop te zeggen, het heft weer in eigen handen te nemen en je niet langer aan te passen aan regels waar je niet achter staat. En het hoeft niet altijd dramatisch te zijn: het kan ook een manier zijn om andere jonge werknemers te inspireren en te laten zien dat ze niet langer in een job moeten blijven die niet meer bij hen past, maar op zoek kunnen gaan naar een nieuwe uitdaging die hen inspireert. Ze zijn er immers jong genoeg voor.
Gen Z is niet bereid om hun post-pandemische verworvenheden op te geven
Nieuwe prioriteiten
Bij Generatie Z denken we meteen aan het woord flexibiliteit. “Gen Z wil kunnen werken in hun eigen tempo, volgens hun eigen stemming, en sinds de pandemie is dat meer dan ooit zo,” vertelt Asia Skifati, Associate Director bij gespecialiseerd recruitmentbedrijf Robert Walters. “63% van de werknemers onder de 25 jaar geeft de voorkeur aan een hybride werkstijl. Ze kunnen zich aanpassen en hebben graag de vrijheid om te jongleren tussen verschillende ruimtes, afhankelijk van de taken die ze moeten uitvoeren.”
Zware verantwoordelijkheden zonder de bijbehorende voordelen? Nee, bedankt
Gen Z ziet het kantoor niet als heiligdom. “Ze willen een prettige werkomgeving, maar ze willen daar ook zo nu en dan van weg,” vervolgt Skifati. Die flexibiliteit gaat veel verder dan alleen telewerken. Bijna 84% van de jonge professionals wil minstens twee dagen per week thuiswerken en 41% geeft de voorkeur aan een baan dicht bij huis om lang en vervelend woon-werkverkeer te vermijden. “Over de balans tussen werk en privéleven valt voor hen niet te onderhandelen,” legt Skifati uit. Webontwikkelaar Virgil (28) weet hier alles van. Na drie jaar in een bedrijf waar hij eindeloze overuren moest maken, besloot hij het roer om te gooien. “Ik besefte dat ik meer tijd op kantoor zat dan dat ik mijn leven leefde. Nu werk ik bijna altijd thuis, ik heb tijd om voor mezelf te zorgen en ik ben ook weer gaan schilderen, een bijna vergeten passie. Ik vind zelfs nog tijd om me naast mijn job bezig te houden met andere klanten. Succes is voor mij: de kost verdienen zonder mezelf te verliezen.”
Hiërarchie is oldskool
Gen Z heeft geen tijd om op de traditionele manier de carrièreladder te beklimmen. Posities in het middenkader vinden ze te stresserend en niet lonend genoeg. Uit een onderzoek van Robert Walters blijkt dat 42% van de Gen Z-professionals vindt dat functies in het middenkader staan voor onnodige druk en zware verantwoordelijkheden, zonder de bijbehorende voordelen. “Zij willen een functie waarin ze meteen het resultaat van hun werk kunnen zien, en op hun eigen tempo kunnen werken,” zegt Özlem Simsek, Managing Director bij Robert Walters. 74% verkiest autonomie boven management. Wat voor hen telt is zinvol werk, niet een plaats aan de top die goed staat op een CV.
Money, money, money
Natuurlijk laat geld ook Gen Z niet onverschillig, maar een mooi salaris is niet zaligmakend. Voor 83% van de jonge werknemers is een goed loon essentieel, maar de werksfeer en waarden die overeenkomen met die van henzelf, zijn al even belangrijk. “Gen Z is sociaal betrokken en bezorgd om het milieu. Ze verwachten dan ook dat hun werkgevers inspanningen leveren op deze gebieden. Maar salaris blijft een cruciale factor door de stijgende kosten van levensonderhoud,” legt Asia Skifati uit.
Succes is voor mij de kost verdienen zonder mezelf te verliezen
Emilie (27) beschrijft zichzelf als het perfecte voorbeeld: “Waarom zou ik proberen om meer te verdienen? Om een appartement te kopen? Dat blijft onbetaalbaar. Dus geef ik mijn geld uit aan kleine pleziertjes. De Puzzle Bag van Loewe gaat mijn budget te boven, maar een kaars van 90 euro – waarom niet? Die geeft me alvast voorproefje van een succesvol leven.” (lacht) Met andere woorden: Gen Zo lijdt niet aan gebrek aan ambitie, maar kijkt gewoon op een andere manier naar werk. En geniet intussen van de kleine dingen.
Werken met Gen Z
1. Wees een coach, geen baas
Gen Z houdt niet van strakke hiërarchie. Deze generatie zoekt een leider die hen inspireert en begeleidt, maar hen niet voortdurend op de vingers kijkt. Vertrouw hen en zij zullen jou vertrouwen.
2. Maak tijd voor feedback
Ze willen graag weten of ze op de goede weg zijn, maar hebben liever snelle, duidelijke en regelmatige feedback in plaats van eindeloze vergaderingen. Een eenvoudig berichtje ‘goed gedaan, dat project’, een emoji op een intern platform of informele feedback zijn vaak genoeg om hen te motiveren.
3. Denk en doe digitaal
Om effectief met Gen Z te communiceren, moet je de tools beheersen die zij dagelijks gebruiken. Of het nu Slack, Notion of andere samenwerkingsplatforms zijn. Deze tools zijn niet alleen praktisch, ze zijn een integraal onderdeel van de manier waarop mensen van deze generatie werken en met elkaar omgaan. Communiceer niet via impromptu gesprekken, maar stuur liever een berichtje, zodat ze de tijd krijgen om te reageren zonder stress.
4. Geef hen ademruimte
Geen berichten om 22 uur of weekends vol zogezegd dringende situaties. Als er keihard gewerkt is aan een project, las daarna dan een pauze in: een dag telewerken om even op adem te komen, of een dag helemaal vrij indien mogelijk. Laat zien dat je hun balans respecteert.
5. Geef betekenis aan elke opdracht
Gen Z werkt niet om hokjes op hun to-dolijsten af te vinken: ze willen weten waarom. Voordat je een taak delegeert, moet je duidelijk uitleggen wat de impact ervan is. Vraag bijvoorbeeld niet om een rapport zonder context, maar laat zien hoe het past in een algemeen project of hoe het team er een concreet doel door kan bereiken. Op die manier zullen ze niet het gevoel hebben dat ze in een vacuüm werken.
