Het is moeilijk om precies te beschrijven hoe belachelijk de film ‘Dog Man’ is. Gebaseerd op een reeks graphic novels voor kinderen, gaat het over een wezen – half hond, half man – die misdaad bestrijdt in een Amerikaanse stad. In zijn recensie verklaarde The Guardian dat er ‘sullige grappen in overvloed zijn’, terwijl The New York Times opmerkte dat ‘de grappen met de speelse willekeur van Dog Man’s favoriete tennisbal rondvliegen’. De film kreeg een U-rating – en aangezien het de enige kinderfilm was die draaide op een druilerige middag, leek het de perfecte eerste bioscoopervaring voor mijn driejarige dochter. Maar toen ik halverwege even naar haar keek, tijdens een vaag droevige scène waarin een jonge kitten werd verlaten door de kat die hem had gecreëerd via een kloonproces (zoals ik al zei, dit is echt idioot), en haar zag huilen, haar gezicht nat van de tranen, werd ik gedwongen anders te denken.
Terwijl ik haar oppakte in het donker en naar de foyer bracht, werd ik getroffen door hoe anders dit huilen was dan haar gebruikelijke huilen. Ze huilt de hele tijd – omdat ze zich heeft bezeerd, omdat ze haar handen niet wil wassen na het gebruik van het toilet, omdat ze drie is… Maar dit huilen was anders: het was veel stiller en veel natter. Ze huilde als een volwassene. Ze huilde als… nou ja, ze huilde zoals ik. Terwijl het luidruchtige gelach van kinderen onder de acht jaar uit de bioscoop kwam, herinnerde ik me het moment waarop ik gedwongen was mijn trui uit te trekken terwijl ik in 2015 ‘Brooklyn’ keek, met Saoirse Ronan, omdat mijn trui doorweekt was van de tranen.
In essentie huilen we wanneer we ons klein en hulpeloos voelen
Ik ben een grote huilebalk – ik huil bij het nieuws, ik huil wanneer een vriend me vertelt over zijn tegenslagen, en natuurlijk huil ik altijd als Saoirse Ronan huilt (mijn trui werd ook nat toen zij de “Ik ben zo eenzaam”-speech gaf in ‘Little Women’). Terwijl ik de tranen van mijn dochter droogde, moest ik wel toegeven dat ik deze neiging om te huilen had doorgegeven.
“Er is bewijs dat onze huilgevoeligheid genetisch bepaald is,” bevestigt Dr. Ad Vingerhoets, een Nederlandse professor in klinische psychologie en internationaal expert op het gebied van tranen, wanneer ik hem vraag naar de link. Het is ook aannemelijk dat opgroeien in een huis waar ze haar moeder vaak en makkelijk ziet huilen, betekent dat ze zich meer op haar gemak zal voelen bij het huilen, zegt hij.
Oké, dus ik moet wat verantwoordelijkheid nemen voor de huilgevoeligheid van mijn dochter… Maar waarom huil ik? Waarom huilt iemand eigenlijk? Mensen zijn uniek in het huilen van emotionele tranen: andere dieren janken en blaffen, maar die natte snikken, dat is alleen iets voor ons.
“De reden waarom mensen huilen, is dat we een sterke behoefte voelen om steun of comfort van anderen te krijgen,” zegt Dr. Vingerhoets. “Zo begint het ook: als baby’s huilen we wanneer we een sterke behoefte hebben aan voedsel of fysiek contact of warmte. Maar naarmate we ouder worden, is het ook zo dat we huilen omdat we een sterke behoefte hebben aan comfort – in wezen is de reden waarom we huilen niet anders: we willen contact maken met anderen. Wanneer mensen anderen in tranen zien, heeft dat invloed op hun gevoel van empathie en hun bereidheid om steun te bieden.”
Beter eruit dan erin, wordt gezegd – maar het bewijs ondersteunt dat niet per se
We huilen om allerlei redenen – wanneer we verlies ervaren, of wanneer we gefrustreerd of gestrest zijn, of wanneer we iets dieps meemaken – maar in essentie huilen we wanneer we ons klein voelen, wanneer we ons hulpeloos voelen.
De kwaliteit van onze tranen verandert naarmate we ouder worden – “de akoestische aspecten van huilen nemen af en de tranen worden belangrijker,” zegt Dr. Vingerhoets – zodat het natte, stille huilen van mijn dochter tijdens ‘Dog Man’ wordt geassocieerd met toenemende volwassenheid. De neiging om dat soort emotioneel huilen te vertonen, ontwikkelt zich gedurende de kinderjaren, met een bijzondere impuls rond de puberteit.
Bijna alle mensen huilen af en toe – maar sommige (ik) huilen veel meer dan anderen. Sommige experts koppelen een grotere neiging om te huilen bij gebeurtenissen zoals verdrietige films aan emotionele intelligentie. Dr. Debra Rickwood, professor psychologie aan de Universiteit van Canberra, schrijft: “Huilen in reactie op een film toont een hoge empathie, sociale bewustheid en verbinding – allemaal aspecten van emotionele intelligentie. Het is dus een indicator van persoonlijke kracht in plaats van zwakte.”
Minder flatterend voor ons grote huilers, wordt een grotere neiging om te huilen ook gekoppeld aan neuroticisme, gedefinieerd in de psychologie als de neiging om negatieve gevoelens te ervaren, zoals woede, angst, verlegenheid, prikkelbaarheid, emotionele instabiliteit en depressie.
Vrouwen huilen over het algemeen meer dan mannen, om verschillende redenen, en er is enige – maar niet veel – bewijs dat vrouwen meer geneigd zijn om te huilen op bepaalde momenten in de menstruatiecyclus. (Dit lijkt mij zeker waar, een vriendin die actrice is vertelde me ooit dat ze in de dagen voor haar menstruatie veel makkelijker een rol van ontreddering kon spelen.)
Factoren zoals slaapgebrek en alcoholconsumptie beïnvloeden ook hoe gemakkelijk we huilen, zegt Dr. Vingerhoets, aangezien onze remmingen in die omstandigheden lager liggen.
Er is een veelgehoorde overtuiging dat huilen therapeutisch is – beter eruit dan erin, zoals het gezegde gaat – maar het bewijs ondersteunt dat niet per se. Toen Dr. Vingerhoets en zijn team een grote studie uitvoerden, ontdekten ze dat 50% van de huilmomenten mensen zich beter voelden achteraf, 40% geen verandering meldde, en 10% zei dat ze zich slechter voelden.
“Wat extreem belangrijk is, is hoe anderen reageren op je huilen,” zegt hij. “Als ze reageren met begrip en steun bieden, voel je je beter. Als mensen boos worden of je belachelijk maken, en je je schaamt, dan is er absoluut geen voordeel aan je huilen verbonden.”
Het is een gedachte die je misschien moet meenemen de volgende keer dat je collega, partner, een vreemde op je woon-werkverkeer of een kind bij ‘Dog Man’ huilt: mensen huilen omdat ze op zoek zijn naar troost, en soms is een glimlach geven al genoeg.
