De magie van Baloji

Geüpdatet op 6 november 2023 door Jolien Vanhoof
De magie van Baloji

What’s in a name? Best veel, zo blijkt. Baloji, Swahilisch voor ‘tovenaar’, verricht wonderen in de regisseursstoel. Zijn eerste langspeelfilm ‘Augure’ gaat straks in première, en in het MoMu kun je de expo ‘Baloji Augurism.’ bewonderen.

Het verhaal van ‘Augure’ volgt vier personages – Koffi, Paco, Tshala en Mujila – die door hun familie en gemeenschap van hekserij worden beschuldigd in een magisch-realistisch Congo. De film sleepte al prijzen in de wacht in Cannes en Angoulême, op het Filmfestival van München en het Durban Film Festival in Zuid-Afrika. En fingers crossed, want ‘Augure’ is ook de Belgische inzending voor de Oscars 2024.

Hoe voelt het om de filmhemel in geprezen te worden?

“Beangstigend! (lacht) Ik ben doodsbang om een kortstondige sensatie te zijn. En het voert de druk op voor een volgende film, waarvan ik weet dat hij er gaat komen. Met muziek is dat net zo. Het tweede album vond ik altijd het moeilijkst (Baloji rapte bij Starflam voor hij solo ging, red.). Maar ik laat me niet meeslepen door succes. Ik kom uit Congo en verbleef van mijn 17de tot 20ste illegaal in België, sliep zelfs enkele weken op de luchthaven van Zaventem. Om nu dit land te vertegenwoordigen op de Oscars, voelt heel onwezenlijk. Het enige wat ik kan doen, is trouw blijven aan mezelf.”

De film gaat over hekserij. Wat inspireerde je?

“Hekserij is een soort sluier om enkele dieperliggende thema’s te belichten, zoals feminisme en hoe onze maatschappij in wezen is ingericht voor mannen die het vrouwelijk lichaam controleren. Ik wilde deze problemen niet frontaal aanpakken maar eerder op een absurde manier benaderen. Dat verlaagt de drempel om erover te praten. Mujila, de moeder van het hoofdpersonage Koffi, wilde geen kinderen, en dus beeld ik haar borstvoeding af als een mix van melk en bloed.”

film, Brussel, Congo, magie, hekserij, Baloji, regisseur
© Wrong Men

Je werd als kind zelf weleens tovenaar genoemd.

“In het Swahili betekent Baloji ‘tovenaar die alle krachten van andere tovenaars kan nemen’. Het is een vreselijke naam, zo’n beetje als ‘Duivel’ heten in België. Maar ik ben meer dan mijn naam, net zoals Koffi meer is dan de identiteit die aan hem wordt toegewezen. Toen ik deze film maakte, besloot ik er wat magisch realisme in te stoppen. Het is een deel van mij, dus moet het ook deel uitmaken van mijn filmtaal.”

Ook het MoMu wordt dit najaar omgetoverd tot een magische plek. Wat mogen we verwachten van de expo ‘Baloji Augurism.’?

“Video’s, maskers, kostuums en installaties die allerlei Belgische en Congolese rituelen samenbrengen. Het is een reizende tentoonstelling die ook in Amsterdam, Londen, Senegal… halt zal houden, maar het MoMu in Antwerpen is een belangrijk startpunt voor mij. Ik werk al zes jaar samen met studenten van de Academie en ook met Brandon Wen. Het is mijn manier om terug naar school te gaan, want ik gaf er al op mijn 15de de brui aan.” (lacht)

© Wrong Men

‘Augure’, vanaf 15/11 in de bioscoop. De expo ‘Baloji Augurism.’ loopt nog tot 16/6/2024 in het MoMu.