Spijt van seks: waarom zeggen we ja in bed terwijl we nee voelen?

Geüpdatet op 17 juni 2019 door Barbara De Munnynck en ELLE België
Spijt van seks: waarom zeggen we ja in bed terwijl we nee voelen?

Soms levert slechte seks een goed verhaal op. Vraag maar aan schrijfster Kristen Roupenian, die een boekcontract van zeven cijfers scoorde na haar kortverhaal over een miserabele onenightstand. Helaas is zo’n happy end na slechte seks niet standaard. De meesten onder ons blijven achter met minder: ordinaire spijt. Wat doe je daaraan?

Date analyse

Een literair verhaal dat viraal gaat? Zo vaak komt het niet voor. Eind 2017 gebeurde het met Cat Person, het eerste kortverhaal van de Amerikaanse Kristen Roupenian voor The New Yorker. Luttele uren nadat Cat Person online kwam, deelden en becommentarieerden jonge lezeressen het verhaal op sociale media. Volgden: een Twitterstorm, opiniestukken, interviews en pieken in de lezersstatistieken. Het bekende sneeuwbaleffect trof Roupenian vol in het gezicht: “Het was alsof ik in mijn eentje in het midden van een voetbalstadion stond, voor een duizendkoppig publiek dat zo luid mogelijk tegen me schreeuwde.”

Voor je medelijden krijgt met de 36-jarige schrijfster: de internethype leverde haar een boekcontract op van 1,2 miljoen dollar, vijfentwintig internationale vertaalcontracten plus een filmdeal met HBO. Lang niet slecht eigenlijk, voor een nogal analytisch verhaal over een tegenvallende eerste date die uitloopt op tenenkrullend slechte seks. “Het verhaal is persoonlijk maar niet autobiografisch”, benadrukt Roupenian.

In Cat Person gaat de 20-jarige studente Margot naar de film met de wat oudere Robert, over wie ze amper iets weet, behalve dat hij twee katten heeft en grappige tekstberichten stuurt. Na die speelse sms’jes zijn Margots verwachtingen hooggespannen, maar de date verloopt stroef en de eerste kus is een ramp: “Het was een vreselijke kus, abominabel slecht. Margot kon amper geloven dat een volwassen man zo slecht kon zijn in kussen.” Toch gaat ze mee naar Roberts huis en stemt ze in met seks, hoewel ze op voorhand al beseft dat ze er spijt van zal krijgen.

1/

WEL CASUAL, GEEN GOESTING

Waarom raakt dit verhaal zo’n gevoelige snaar? Zijn er dan zoveel vrouwen die casual seks hebben maar daar niet van genieten? “Zo dramatisch is het niet”, denkt Ava (29), die na een lange relatie alweer zes jaar single is. “Ik heb regelmatig onenightstands en de kwaliteit van de seks is wisselend (lacht). Je kent elkaars lichaam en voorkeuren niet - dat is natuurlijk een nadeel. Maar de situatie is telkens nieuw en spannend. Voor mij maakt dat veel goed.” Toch had Ava al wel eens spijt na seks. “Een enkele keer heb je er echt niets aan. Zo deelde ik ooit het bed met een advocaat die compleet gefocust was op z’n eigen genot. Hij gaf heel specifieke aanwijzingen over hoe ik hem moest stimuleren. Zelf raakte hij me amper aan, laat staan dat hij vroeg wat ik fijn vond. Toen voelde ik me achteraf wel gebruikt.”

Misschien is dát het element dat Cat Person zo beklijvend maakt. Casual seks zou seks moeten zijn zonder verplichtingen, maar met wederzijdse toestemming en genot voor beide partijen. Als je - zoals Margot - het gevoel krijgt dat iemand je als levende opblaaspop gebruikt, dan dreigt een kater. Uiteindelijk omschrijft Margot haar beslissing om met Robert te slapen als “de slechtste levenskeuze die ik ooit heb gemaakt.”

Lees ook: Zo til je jouw seksleven naar een hoger niveau

2/

#METOO-ZEITGEIST

Dat woord ‘keuze’ is niet onbelangrijk. Cat Person verscheen kort nadat het schandaal rond Harvey Weinstein losbarstte en werd al snel gekaapt door de #MeToo-beweging. Is Robert in het verhaal immers niet veertien jaar ouder dan Margot - #machtsmisbruik? En betaalt hij haar soms geen reeks biertjes - #zatvoeren? Wat meteen de vraag opwerpt: kan een dronken meisje bewust instemmen met seks? Kristen Roupenian is echter formeel: haar verhaal stelt niet de vraag naar Roberts schuld. “Wat mij interesseert, zijn de afwegingen die Margot maakt bij zichzelf”, aldus de schrijfster. “Ze is een tijdje meegegaan in het verleidingsspel. Wanneer ze moet kiezen tussen ermee kappen - waardoor ze misschien een verwende of grillige indruk maakt - en ermee doorgaan tegen haar zin, kiest ze het laatste. Waarom doet ze dat?”

In die zin stelt Cat Person een wezenlijke, tijdloze vraag die #MeToo overstijgt. Waarom zeggen we soms ‘ja’ in bed, terwijl we ‘nee’ voelen? Waarom kiezen we voor de route die leidt tot spijt? “Timing speelt zeker een rol”, meent Idalie (23). “Hoe dichter bij het moment suprême, hoe moeilijker je de seks kunt afblazen. Terwijl het voor mij echt niet altijd zo duidelijk is, op een eerste date. Soms denk ik aan het begin van de avond: ‘Die kan me krijgen’ en verander ik vervolgens tien keer van mening. Op stap met iemand die je amper kent, ontdek je non-stop nieuwe dingen. De avond kan nog zo veelbelovend beginnen, je weet nooit of er geen afknapper komt.”

3/

POINT OF NO RETURN?

Idalie herinnert zich ‘a good date gone bad’: “Hij runde z’n eigen horecazaak en was een merkwaardig type: niet zo spraakzaam, maar erg aantrekkelijk en vlot in de omgang. Ik dacht dat we wel een nachtje plezier konden maken. Tot ik op z’n appartement kwam. Dat was tot de nok toe volgestouwd met beeldjes van elfen en weerwolven. Zeker tien luchtverfrissers moesten de geur van z’n huisdieren - vogels - maskeren. Ik ben letterlijk weggevlucht: ‘Morgen vroeg op voor een familiefeest, goh, helemaal vergeten …’ Ja, dat was awkward en ja, hij wist dat ik loog. Maar ik ging toch niet blijven voor seks waarin ik geen zin had?”

Zo assertief als Idalie is niet iedereen. In principe kan elke vrouw vlakaf nee zeggen tegen seks, ook last minute. “Maar in realiteit zijn veel vrouwen bang dat de man agressief zal worden”, zei Roupenian in een interview met The New Yorker. “Ik hoorde een komiek een vrouw die op date gaat met een man ooit vergelijken met een man die op date gaat met een beer. De fysieke ongelijkheid speelt een rol.”

We zijn niet ver meer van het ouderwetse idee dat een vrouw die a zegt ook b moet zeggen - of een boze reactie moet vrezen. Dat kan toch niet de moraal zijn in 2019?! “Wat seks betreft, bestaat er geen ‘point of no return’”, benadrukt psychotherapeute Patricia Meyntjens. “Het is niet omdat je met een man naar huis gaat of omdat jullie al naakt zijn, dat er seks van moet komen. Zodra je voelt ‘ik wil dit niet - niet nu, niet met deze partner of niet op deze manier’, is het je volste recht om het liefdesspel te stoppen.”

Lees ook: Squirten voor beginners.

4/

DOMINANT SCRIPT

Een recht hebben en een recht opeisen zijn wel verschillende dingen. In Cat Person gaat Margot uiteindelijk mee in seks, omdat ze de fut niet heeft om Robert af te wijzen: “Ze had iets in gang gezet dat ze alleen nog kon stoppen met een dosis tact en vriendelijkheid die ze nu onmogelijk kon opbrengen.” Hoe moeilijk is het eigenlijk om een man elegant af te wimpelen? “Die vraag is verkeerd,” merkt Patricia Meyntjens op. “Het hoeft niet elegant - dat is een vrouwelijke interpretatie. De afwijzing moet eenduidig gebeuren, ondubbelzinnig en effectief.” In die zin is een spurtje naar de deur en een verzonnen familiefeest nog niet zo gek. Maar omdat onze maatschappij meisjes vaak opvoedt tot ‘people pleasers’ – maak niemand boos, hou iedereen tevreden – missen heel wat vrouwen de benodigde assertiviteit.

Patricia Meyntjens: “Ik zie dat in mijn praktijk bijvoorbeeld bij dochters van een dominante vader. Ze zijn op professioneel vlak heel zelfzeker, want zo heeft papa het hen geleerd. Ze zagen als kind echter weinig wederkerigheid tussen hun ouders en kregen maar een beperkt aanbod relationele omgangsvormen mee. Dat maakt hen op seksueel en relationeel vlak tot sterke pleasers.” Gelukkig is het nooit te laat om onderontwikkelde vaardigheden bij te spijkeren. “Een vrouw op date zou alert moeten zijn voor het ‘script’ waarin ze stapt”, tipt Meyntjens.

“Heel wat mannen hanteren een dominant maar verengd script, zeg maar een rechttoe-rechtaanaanpak: samen iets drinken, wat kussen, uit de kleren en bam! Terwijl echte verleiding nooit dwingend is en geen strak scenario volgt. Het is een dans die je met z’n tweeën improviseert. Als vrouw moet je lessen durven trekken uit het samenspel in de loop van jullie date. Is er interactie of vooral eenrichtingsverkeer? Pikt hij je signalen op? Mag je het tempo van zijn ‘script’ verlagen of er een nieuwe invulling aan geven? Is er ruimte voor je eigen script? Als het antwoord telkens ‘nee’ is, moet je aan de alarmbel trekken. Deze man probeert je niet te verleiden maar te gebruiken.” De slechte seks doemt dan al op aan de horizon. Onze tip: stuur je kat naar z’n bed.

'Je weet dat je dit wil' van Kristen Roupian is verkrijgbaar in de boekhandel en online.

Lees ook: 10 sekstermen die je waarschijnlijk nog niet kent