Van faux fur tot vegan leder, de modewereld zet stappen in de goede richting. De perfecte fluffy mantel heb je misschien al gevonden, maar ook je schoenen mogen niet achterblijven. Laat je verleiden door een paar vegan sneakers of ledervrije laarzen.
Modemerken moeten zich vandaag aanpassen aan de groeiende vraag naar ethische materialen. Verschillende (luxe)huizen zweerden bont al af, maar ook bij leder worden steeds meer vragen gesteld. Wat is de impact van leder op dierenwelzijn en het milieu? En waarom zou je kleding in vegan leder moeten kopen?
Wat is veganisme?
Het woord veganisme komt uit het Engelse en is rechtstreeks afgeleid van het vegetarisme. Toen de Britse Vegetarian Society weigerde om een gezonde levensstijl zonder zuivelproducten te promoten, stelde Donald Watson in 1946 voor om de middelste letters van het woord te schrappen en de Vegan Society op te richten. Het duurde nog tot 1951 tot de organisatie, die zich duidelijk van de Vegetarian Society wilde onderscheiden, het licht zag.
Veganisme streeft uiteraard naar voeding zonder dierlijke producten. Maar het is veel meer dan dat. Bij veganisme staat je hele levenswijze in het teken van een consumptie waarbij geen dieren worden uitgebuit. Dat geldt dus ook voor kleding, voorwerpen en zelfs bepaalde activiteiten. Zo dragen strikte vegans geen kleren van dierenleer of wol en gebruiken ze bijvoorbeeld geen hoornen kammen.
Toch begint de vegan lifestyle pas sinds enkele jaren bij het grote publiek door te dringen. Dit onder andere door de acties en video's vanuit slachthuizen die de antispeciësistische organisatie L214 heeft gepubliceerd (antispeciësistisch = tegen het idee dat het ene dierenras - inclusief mensen - superieur is aan het andere).
Een ethische en milieubewuste beweging
Veganisme is dus ethisch en milieubewust. Het wil de dieren beschermen en een eind maken aan de intensieve dierenteelt, die een deel van de bronnen op aarde uitput. Veganisme is bovendien goed voor het milieu. De massaproductie van dierlijke producten veroorzaakt immers een enorme CO2-uitstoot.
Veganistische alternatieven voor leer
Heb je een zwak voor mooie leren laarzen? Die hoef je je niet te ontzeggen. Er bestaan immers verschillende types 'leer' die niet van dieren zijn gemaakt. En aangezien er momenteel heel wat wordt geïnvesteerd in onderzoek naar het dierenwelzijn, mogen we binnenkort nog meer soorten verwachten.
Plantaardig ecoleer
Plantaardig leer is 100% vegan en mag dus niet worden verward met plantaardig gelooid leer. Bij ecoleer worden linnen, katoen, maïs, soja en plantaardige oliën onder hoge druk met elkaar vermengd. Het heeft dezelfde eigenschappen als dierlijk leer en houdt je dus mooi warm.
Plantaardig leer zou trouwens sterker zijn dan dierlijk leer en de wind tegenhouden. Top of the bill: dankzij zijn bijzondere samenstelling is ecoleer ook nog eens biologisch afbreekbaar. In 2014 heeft het zelfs de World Green Design Award gewonnen.
Leer uit kurk
Op het eerste gezicht lijkt kurk misschien een brokkelig materiaal, niet echt geschikt om schoenen van te maken. Niets is minder waar. Kurk wordt steeds vaker gebruikt om de buitenlaag van schoenen - en in het bijzonder sneakers - te produceren. Het is een natuurlijk, licht, waterdicht en sterk materiaal dat de vorm en het uitzicht van dierlijk leer kan aannemen.
Kurkleer is afkomstig van de buitenste schors van de eik. Het is dus een natuurlijk materiaal dat ook nog eens biologische afbreekbaar is: een perfect ethisch en milieuvriendelijk product.
Eucalyptusleer
In 2014 slaagde de Duitse ingenieur Fabian Stadler erin om leer te maken van eucalyptusblaadjes. Hiermee wilde hij zijn ecologische voetafdruk inperken en de werkomstandigheden van zijn medewerkers verbeteren. De bedrijven die veganproducten van eucalyptusleer maken, halen hun grondstoffen over het algemeen bij landbouwers die via een korte keten aan ecologische, ggo- en pesticidevrije bosbouw doen.
Aangezien het leer heel soepel en zacht is, werd het aanvankelijk vooral gebruikt om riemen te maken.
Muskin, paddenstoelenleer
Zoek je een alternatief voor suède, dan is dit het ideale veganleer. Muskin (van mushroom-skin) is gemaakt van de hoedjes van paddenstoelen en wordt zonder chemische producten gelooid. Het wordt voornamelijk geproduceerd door een Italiaans bedrijf. Dat wil paddenstoelenleer toegankelijker maken en voordragen als vervangproduct voor suède. Zowel wat kleur als uitzicht betreft, lijkt paddenstoelenleer erg op suède. Bovendien is het licht fluwelig en voelt het zachter aan dan echt suède. En ook paddenstoelenleer is biologisch afbreekbaar.
Piñatex, ananasleer
Toen ananasleer pas uitkwam, liet het meteen van zich spreken. Het heeft een eigen naam en gedeponeerd handelsmerk: Piñatex. Net zoals bij eucalyptusleer, is deze leersoort gemaakt van bladeren. van de ananasplant. Het is uitgevonden in Spanje en geïnspireerd op een traditioneel Filipijns kledingstuk dat gemaakt is van de vezels van ananasbladeren.
De productie van deze leersoort verloopt nog wat stroef, maar het resultaat belooft sterk en soepel te zijn. Het is een mooi ethisch alternatief want het wordt gewonnen uit het afval van de ananasoogst. Er is dus geen nieuwe grond, oogst of beplanting voor nodig. Het kan gewoon aan de bestaande ananasteelt worden gekoppeld. Net zoals de andere leersoorten, is ananasleer biologisch afbreekbaar. Daarmee is het een van de milieuvriendelijkste en meest ethische leersoorten.
Appelleer
Na meer dan een jaar onderzoek kwam het Belgische Komrads in 2019 met schoenen uit appelleer. De APL-collectie werkt met 100% gerecycleerde, de buitenzool bestaat uit gerecycleerd rubber en de bovenkant en binnenzool zijn vervaardigd uit uniek appelleer door fermentatie van de appelschil.
Cactusleer
Twee Mexicaanse ondernemers hebben op basis van cactuskatoen nopal of cactusleer ontwikkeld. Aangezien cactussen het met weinig water kunnen stellen, is dit leer erg zuinig wat betreft energiebronnen. Het product is Peta Approved en blijft bijna tien jaar goed. Omdat ook cactusleer biologisch afbreekbaar is, kan het langzaam maar zeker een volwaardig vegan alternatief worden.
Vegan schoenen van gerecycleerde materialen
Naast plantaardig leer zijn er nog andere manieren om ethisch en milieubewust vegan schoenen te maken. Zo worden er al heel wat materialen gerecycleerd met de bedoeling daar nieuwe producten mee te vervaardigen. Via procedés om nylon, katoen, rubber en kurkresten samen te persen wordt een nieuw materiaal gevormd. Er bestaan zelfs al tassen en schoenzolen op basis van gerecycleerde fietsbanden. Die materialen zien eruit als leer, zijn sterk en waterdicht.
Een aantal van bovenvermelde plantaardige leersoorten vereist een nieuwe landbouwproductie, wat de ecologische voetafdruk vergroot. Maar wanneer je gerecycleerde materialen gaat gebruiken, stop je ook de overconsumptie van producten die slecht zijn voor de planeet. Oud wordt nieuw: ethische mode.
LEES OOK: 5 duurzame sneakermerken die op je radar moeten
Vegan schoenen van synthetische of natuurlijke materialen
Naast gerecycleerde materialen en leer, bestaan er ook diervriendelijke synthetische en natuurlijke producten. Dat daarmee schoenen worden geproduceerd, is op zich niet nieuw. Maar vandaag zie je steeds vaker hoogwaardige vegan schoenen van een synthetisch of natuurlijk materiaal opduiken. Je merkt het bij deze materialen:
- microvezel
- hennep
- katoen
- polyurethaan
- polyamide
- rubber
- Gore-tex
Vegan sneakers
Sneakers zijn onmisbaar en perfect geschikt voor alle seizoenen. Bovendien zitten ze heel comfortabel en kun je ze zowel dragen voor een boswandeling als om in de stad te gaan shoppen. Er zijn vegan sneakers waarbij een deel van de microvezelstof van gerecycleerd katoen is gemaakt.
Vegan laarzen
Bij heel wat - al dan niet vegan - boetieks vinden je laarzen van vegan leer. Overknee laarzen, halfhoge of enkellaarsjes in verschillende kleuren... Er is voor elk wat wils. Wist je trouwens dat vegan leer soms soepeler voelt en makkelijker zit dan leer van dierlijke oorsprong? Daarom heb je met hoge hakken vaak minder last van pijn aan je voeten en zijn de schoenen sneller ingelopen. Een grote troef, zeker als het koud is.
LEES OOK:
H&M lanceert zijn eerste vegan collectie, met de goedkeuring van PETA
Moon Games: het Antwerpse label voor cozy truien en gerecycleerde tassen
