Zijn naam klinkt als een klok en als je heel veel geluk hebt, ben je in het bezit van een beetje van zijn talent: een tas, juweel of kledingstuk dat door de meester zelf werd ontworpen. En toch heeft Christian Dior zelf amper een decennium aan het hoofd van zijn gelijknamige couture huis gestaan. Tien jaar die hij gebruikte om zijn stempel op de modegeschiedenis te drukken. Tien jaar om zijn passies, waarden en liefde -zowel voor vrouwen als voor het leven- door te geven. Het boek Moments de Joie doet die erfenis eer aan en neemt je mee op sleeptouw doorheen het kleurrijke leven van de couturier. Interview met Frederic Bourdelier, Hoofd Cultuur & Erfgoed bij Dior:
Bourdelier heeft de prachtige missie over het gigantische erfgoed van Christian Dior te waken. Beschouw hem als een onderzoeker, een historicus, een verteller: al twintig jaar werkt hij voor het huis en stapt hij bij wijze van dagelijkse kost in de voetsporen van de legendarische designer. De geschiedenis in duiken, archiefmateriaal kopen, originele objecten op de kop tikken, nooit eerder onthulde documenten inkijken, brieven en schetsen doorspitten, antieke parfum flesjes opsporen,… Een goed gevulde job dus, die volledig draait om de mythe én de man!
Dior, de eeuwige lach
We zien artiesten vaak als getormenteerde zielen, in strijd met zichzelf, bang voor hun eigen schaduw, geobsedeerd door perfectie. Zo ook Christian Dior?
“Neen, Dior was een vrolijke man! Erg gevoelig ook, die plots uit het niets in een bulderende lach kon uitbarsten. Het was iemand die zich graag overgaf aan zijn emoties, zo blijkt uit verschillende documenten van zijn tijdsgenoten. Zelfs voor 1947, het jaartal waarin hij zijn modehuis oprichtte. Let wel, zijn leven ging niet altijd over rozen. Voor het grote succes kende ook hij moeilijke jaren: hij verliest zijn moeder al op jonge leeftijd, zijn vader gaat failliet, hij lijdt aan tuberculose, zijn kunstgalerij gaat failliet, hij wordt opgeroepen om mee te vechten aan het front. Beproevingen die hem zijn optimisme echter niet konden ontnemen. Christian Dior heeft al vroeg besloten dat hij een gelukkig man zou zijn en heeft die ijzersterke resolutie zijn hele leven eer aangedaan. Dankzij zijn creatief genie en het succes van zijn couture huis kon hij uit de put klimmen, een bekroning op zijn werk.”
Had hij een gelukkige jeugd?
“Zeker, en het zijn dié gelukkige jaren die hem hielpen de moeilijke dagen in zijn dertiger jaren te overleven. Dior groeide op in een liefhebbend gezin en had alles wat zijn hartje begeerde. Zijn wereld was de Belle Epoque op haar hoogtepunt: een pastelkleurig universum, geparfumeerd met heel wat rijkdom. De familie Dior bezat een prachtig landgoed in het Normandische Granville waarin hij uren kon ravotten met zijn broers en zussen. Die zachte, naïeve jeugdherinneringen hebben hem een leven lang achtervolgd en geïnspireerd. De bloementuin in het bijzonder is doorheen zijn hele werk terug te vinden in zijn obsessie voor de natuur en bloemen. Diep vanbinnen is Dior steeds dat zorgeloze kind, overmand door al het mooie van de wereld, gebleven.”
Welke rol speelde zijn familie in zijn leven?
“Familie was alles voor Christian Dior. Helaas is zijn moeder, die hem altijd pushte om zijn dromen te volgen, heel jong overleden. Ze was amper 52 jaar. Hoewel zijn vijf broers en zussen een volledig andere levensweg insloegen, bleef hij close met hen. Met zijn jongste zus Catherine in het bijzonder had hij een sterke band. Ook het kindermeisje, die zijn surrogaatmoeder wordt, zou een belangrijke plaats in zijn leven innemen. Even belangrijk was ook zijn zogenaamde friemily: de close kring vrienden die hij om zich heen verzamelde. Allemaal artiesten, musici, mensen met veel fantasie en vooral tonnen humor. Deze tweede familie levensgenieters kleurde zijn dagen.”
Christian Dior wond geen doekjes om zijn liefde voor vrouwen en zijn ambitie om ze mooi en gelukkig te maken. Een gevolg van de sterke vrouwen in zijn eigen leven?
“Uiteraard was hij getekend door het beeld van zijn moeder, een elegante, chique Belle Epoque vrouw, gehuld in kanten jurken en parels. Zij was voor hem het summum van elegantie, net als zusje Catherine. Die laatste leefde een tijdje bij hem in Parijs, waar ze voor hem poseerde en eigenlijk als zijn eerste muze fungeerde. Dior visie van vrouwelijke schoonheid was erg beïnvloed door zijn jeugd, maar ook de na,-oorlogse jaren hadden een groot impact. Vooral zijn wens een streep te trekken onder die sombere tijden, een verzuchting die zijn klanten met hem deelden, heeft hem in het begin geholpen. Toen hij in 1947 Maison Christian Dior lanceerde, was dat een antwoord op de sombere, strenge, karige naoorlogse klederdracht. Hij droomde over naïeve vrolijkheid en wilde vrouwen opnieuw doen domen. Ze verrassen met droomachtige ontwerpen, accessoires die ze opnieuw waarderen en zelfvertrouwen geven. Het ging hem over de terugkeer naar sensualiteit, genot en levensvreugde. Dat motto leeft anno 2020 nog steeds in de ontwerpen van het huis.”
Wat voor baas was hij?
“Ook hierover hebben we veel getuigenissen en documenten teruggevonden. Van voormalige verkoopsters via couturiers tot studio medewerkers, ze klinken allemaal hetzelfde: Dior was een vriendelijke, welwillende baas die zelfden of nooit de stem verhief. Hij werkte in een ontspannen sfeer en kon zijn gezag afdwingen zonder autoritaire stijl. Voor hem draaide het echt om team work en de minste overwinning werd met al zijn werknemers gevierd, van modellen tot naaisters. Het succes is hem op dat vlak nauwelijks naar het hoofd gestegen. “Patron” gaf zijn team respect en kreeg dat ook dubbel en dik terug, ze waren echt dol op hem.”
Wat was zijn favoriete aspect van de job?
“Tekenen! Ontwerpen, zichzelf creatief tegenkomen en uitdagen. Daar haalde hij het meeste voldoening uit. Wist je trouwens dat hij nooit tekenlessen heeft gehad? Het was een natuurtalent, hij zette zomaar moeiteloos iets op papier, waarna een moeilijker proces volgde van dat te vertalen naar een maakbaar én draagbaar stuk. Hij was een perfectionist en hamerde erop dat elk stapje van patronage tot fitting perfect zou verlopen. Ook de laatste stap van dat proces, de onthulling van een stuk op de draagster, was voor hem een enorme bron van energie en plezier!”
Was het een man van overdaad, of eerder van simpele vreugdes?
“Overdaad! Hij hield van luxe en was een echt boegbeeld van die Franse bon vivant levensstijl. Alleszins, dat is hoe de meesten zich hem herinneren. Hij had ook een ander, minder bekend kantje. Volgens zijn naasten was hij ook een man die het geluk in kleine dingetjes kon vinden, die veel tijd spendeerde aan het observeren van het leven, die zijn zintuigen volgde. Hij was niet alleen een fijnproever, maar vond ook schoonheid en geluk in landschappen en de natuur. Daarom trok hij zich af en toe terug, ver weg van de luxe en overdaad, om even tot zichzelf te komen. Vooral in het Colle Noire kasteel aan de Zuid-Franse kust vond hij die nodige rust.”
Hoe kwam al die levensvreugde tot uiting in zijn cosmetische designs? Zijn parfums en make-up?
“Uiteraard zijn het hier altijd de bloemen die terugkomen. Hij was dol op lijsterbloemen in het bijzonder, droeg ze als afwerking van zijn kostuums en tekende de hele Diorissimo collectie met deze bloem in gedachten. In 1953 lanceert hij zijn allereerste lippenstift Rouge Dior in acht verschillende tinten. Voortaan kleedde hij niet alleen hun lichaam aan, maar ook hun glimlach. Ook zijn make-up en parfums moesten een vrouw immers die extra dosis zelfvertrouwen geven. Echt, dit was een man die zijn kunnen op een plateautje aan vrouwen aanbood. Zijn talent stond enkel en alleen ten dienste van vrouwen!”
Biografie:
- 21 januari 1905: geboorte in het Franse Granville -zijn geboortehuis is tegenwoordig trouwens een museum.
- 1928 en 1931: opening van kunstgalerijen, die later helaas failliet gingen
- 1938: Dior gaat aan de slag als illustrator voor couturier Robert Piguet.
- WOII: hij wordt opgeroepen naar het front, waar hij één jaar zal doorbrengen.
- 1947: oprichting van Maison Christian Dior, dat al vanaf zijn allereerste defilé een knallend succes was. Datzelfde jaar lanceert hij zijn eerste parfum, Miss Dior.
- 1953: lancering Rouge Dior lippenstift.
- 1957: overlijden in het Italiaanse Montecatini
Meer couture schatten? In dit koffietafelboek vind je meer prachtige Dior illustraties, en deze nostalgische modefilms moet elke zichzelf respecterende fashionista gezien hebben.
