Dit moet je weten over het verzorgen van littekens

Geüpdatet op 21 april 2022 door Marie-Noëlle Vekemans en ELLE België
Dit moet je weten over het verzorgen van littekens

Littekens zijn vaak het gevolg van domme acties uit je kindertijd of van ernstige ongelukken. Wie van zijn littekens verlost wil geraken, loopt al snel verloren tussen talloze 'wonderproducten' die je littekens doen verdwijnen. Maar werken die middeltjes wel?

Wat is een litteken?

De huid is het grootste orgaan van het menselijk lichaam en speelt een belangrijke rol in de bescherming van het lichaam. Oppervlakkige wondjes genezen spontaan zonder littekenvorming. Maar wanneer een wonde dieper onder de huid gaat, verschijnt na genezing een litteken. Het genezingsproces is een fysiologisch fenomeen van weefselherstel op basis van het herstel van het gebied tussen de opperhuid en de lederhuid (wat net onder de opperhuid ligt). Dit leidt tot het verschijnen van een 'merkteken'.

Verschillende types

Littekens vormen zelden een probleem. Toch is het soms mogelijk dat het genezingsproces leidt tot lelijke zogenaamde pathologische tekens die speciale zorg vereisen. We onderscheiden drie types.

  • Een hypertrofisch of verhoogd litteken: gekenmerkt door een overproductie van weefsel, waardoor het litteken bovenop de huid lijkt te liggen. Het is vaak donkerder van kleur.
  • Een atrofisch litteken of ingezonken litteken: dit litteken ligt dieper in de huid en verschijnt bij een gebrek aan bindweefsel. Ze ontstaan na ontsteking of een operatie.
  • Keloïde littekens ontstaan na een agressief genezingsproces door de ophoping van klontjes weefsel naast de wond. Ze komen vaak voor na het plaatsen van een oorpiercing.

Vertraagd genezingsproces

In sommige gevallen gaat de genezing van het litteken erg traag. Dit kan worden verklaard door verschillende oorzaken, zoals veroudering, etniciteit of slechte asepsis. De vertraagde genezing kan ook een vasculaire oorsprong hebben - bijvoorbeeld aanwezigheid van spataderen - of een neurologische oorsprong, zoals een doorligwonde.

Hoe moet je een litteken te behandelen?

Er zijn al verschillende methodes om je litteken te verzorgen.

Eerst en vooral is het belangrijk de wonde snel te verzorgen, om de spontane genezing van het litteken te optimaliseren.

Milde littekens kan je met dermocosmetica behandelen. Dat zijn producten die zowel een dermatologische als cosmetische werking hebbben. Zorg er voor dat je huid niet uitdroogt en kies voor milde reinigingsproducten zonder zeep, bijvoorbeeld van Avène of La Roche-Posay.

Daarnaast kan je gebruik maken van 'cellulaire stimulantia', zoals vitamine A en visolie. Deze bevorderen de productie van collageen en zorgen zo voor een versneld genezingsproces.

Er bestaan ook heel wat intensieve behandelingstechnieken, zoals echografie, laser, littekenoperaties of cryotherapie. Dit overleg je best even met je huisarts.

Een interessant alternatief genezingsproces in aromatherapie. Sommige etherische oliën bevatten natuurlijke antiseptica. Tijm en rozemarijn bevatten bijvoorbeeld fenolen met antiseptische eigenschappen. De etherische olie van lavendel stimuleert op zijn beurt cellulair dankzij de aanwezigheid van linalool. Let wel op: deze essentiële oliën zijn allergeen en kunnen dus niet door iedereen worden gebruikt. Vraag dus je huisarts of apotheker om advies.

Tenslotte is het essentieel om het litteken te beschermen tegen uv-stralen. Gebruik daarvoor telkens zonnebescherming met factor 50, ook in de winter.

Nog enkele tips

  • Vermijd wrijving op en rond het litteken.
  • Vermijd synthetische kleding. Kies daarentegen voor natuurlijke stoffen, zoals katoen.
  • Stel het litteken niet bloot aan extreem hoge of lage temperaturen.
  • Bescherm het litteken (bij afwezigheid van infectie) onder een occlusief verband.
  • Hydrateer de huid met crème.
  • Vraag advies aan je huisarts of apotheker om te bepalen wat in jouw geval het beste is.