The next big thing? Kleren die eigenlijk niet bestaan. Logisch? Bijlange niet, maar daar draait het juist om: welkom in de wereld van blockchain, NFT en digitale mode!
De best geklede avatar
Enkele jaren geleden verschenen virtuele influencers letterlijk uit het niets op social media, compleet met immateriële kleren die in 3D rond hun al even onbestaande lijfjes waren gemonteerd. Bizar of niet, ze sloegen aan en vergaarden in geen tijd miljoenen volgers. Hun succes zette de deur open voor verdere kruisbestuivingen tussen de modesector en het virtuele universum, vooral dat van videogames. Valentino, Maison Margiela en H&M ontwerpen tegenwoordig skins – outfits in het gamejargon – voor de personages van ‘Animal Crossing’, Nicholas Ghesquière doet hetzelfde voor de ‘League of Legends’ cast, Moschino kleedt de bewoners van ‘The Sims’ en Balenciaga kwam afgelopen winter met een eigen game op de proppen. Wat voor die huizen niet meer dan een tijdelijke marketingstunt is, vormt voor anderen dan weer een core business. Een nieuwe generatie specialiseert zich in contactloze mode die enkel en alleen online bestaat. Een nichemarkt die aan een enorme opmars bezig is, niet in het minst door de grote vraag van gamers naar unieke skins waarmee ze hun virtuele identiteit kunnen ontplooien en cureren.
De grenzen tussen on- en offline zijn na ruim een jaar thuiszitten definitief vervaagd. Tegenwoordig brengen we een groot deel van ons professionele en sociale leven online door. Sociale netwerken en de wereld van het gamen zijn het nieuwe café, sportveld, winkelcentrum en vergaderruimte geworden. Op die plekken willen we ons van onze beste kant laten zien met een waardig alter ego - een avatar. Deze digitale vorm van zien en gezien worden heeft niets met status of conventies te maken; alles draait om authenticiteit. Gamers hebben avatars die hun normen, waarden en ambities visueel uitdragen. Of dat nu met hakbijl in de hand of gehuld in Dior-baljurk is: als je maar goed in je digitale vel zit. De creatieve mogelijkheden van games zijn oneindig en dat spreekt aan. Vergeet ook het stereotiepe beeld van de asociale, belabberde computernerd. De gaming community is de voorbije jaren gegroeid en bestaat uit evenveel mannen als vrouwen; een grote groep mensen die hun eigen identiteit willen creëren, en dat is nu net wat mode zo goed kan. Avatars en skins bieden daar een erg fluïde antwoord op: nu eens ben je ben je een man, dan weer een vrouw, en als het je uitkomt kan je zelfs een sprekende banaan of een alien zijn. Het maakt allemaal niets uit: dit is fantasy, de regels van de logica hebben hier geen vat. Kenners bestempelen deze nieuwe vorm van zelfexpressie als Avatar Expressionisme. De drang om ons virtueel kenbaar te maken, wordt zelfs zo groot dat het in de nabije toekomst doodnormaal zou zijn om voor elke offline garderobe ook een digitale twin te bezitten.
Wie de sneaker past …
Het zijn voorspellingen die hand in hand gaan met de opkomende blockchain NFT-technologieën. Cryptomunten zijn het bekendste voorbeeld van een blockchain toepassing, maar er is meer. Het gedecentraliseerde karakter ervan maakt een democratische situatie mogelijk waarin gebruikers zelf dicteren wat in het digitale universum kan bestaan. Koppel dat aan het idee van het ultieme, open metaverse (een virtuele wereld dat zich niet langer tot de grenzen van één game, sociaal netwerk of marktplaats beperkt, maar waarin avatars ongehinderd kunnen reizen, communiceren en handelen) en je krijgt creatief vuurwerk. NFT’s, non-fungible tokens, zijn dan weer ‘bouwsteentjes’ die je online aankoopt en waarmee je je digitale belevenis helemaal op maat kunt maken. Modeontwerpers zouden in zo’n wereld hun designs rechtstreeks aan gamers kunnen aanbieden in de vorm van een NFT. Het zijn technologieën die nog in hun kinderschoenen staan, maar die wel voor een digitale goldrush zorgen. De gespecialiseerde start-ups en agentschappen schieten als paddenstoelen uit de grond. The Dematerialised is een platform dat digitale kledij in de vorm van NFT’s verkoopt. Als koper word je eigenaar van een bronbestand dat je in theorie overal in kunt integreren, van je Instagramfoto’s tot je Fortnite-avatar. In theorie, want voorlopig kunnen alleen mensen die de kunst van digital fashion development onder de knie hebben, er gebruik van maken. De technologie wordt echter met de dag toegankelijker. En dan is er nog het succesverhaal van RTFKT, een immaterieel sneakerlabel dat in 2020 op het toneel verscheen en nog datzelfde jaar winstgevend werd. Het bedrijfje ontstond nadat één van haar grondleggers zijn avatar in een paar zelf ontworpen sneakers naar een ‘League of Legends’ toernooi stuurde. Hij greep naast de hoofdprijs, maar werd wel bedolven onder vragen naar zijn schoenen. RTFKT bracht recent een limited edition sneakercollectie uit in samenwerking met digitaal kunstenaar Fewocious. De drop was in welgeteld zeven minuten uitverkocht, goed voor ruim drie miljoen dollar aan tokens. Fewocious is trouwens een tiener uit Seattle die sinds een klein jaar miljoenen opstrijkt met de verkoop van immateriele kunstwerken. Hij was zelfs goed voor een solo veiling bij Sotheby’s, om je maar een idee te geven van de vaart die digitaal eigendom neemt.
VALENTINO, MAISON MARGIELA EN H&M ONTWERPEN SKINS VOOR DE PERSONAGES VAN ‘ANIMAL CROSSING’, MOSCHINO KLEEDT DE BEWONERS VAN ‘THE SIMS'
De redding van de modewereld?
Krankzinnig? Think again. Het is een nieuwe manier om mode te ervaren: functionaliteit is ver te zoeken, net als het heilige idee dat we kleren moeten kunnen ‘voelen’. Alles draait tegenwoordig om expressie. “Wie als tiener ‘The Sims’ speelde, heeft hier al voeling mee,” merkt de Australische designer Shayli Harrison op. “Ik groeide op met Gameboy, Playstation en vooral ook ‘The Sims’. Je eigen wereld creëren en die volledig naar je hand zetten, je ideale partner ontwerpen, een andere versie van jezelf bedenken en neerzetten: geweldig toch! De grenzeloosheid van de digitale mode in games trekt me aan: je hebt geen financiële, sociale of materiële beperkingen en je kan je eigen ideal self bouwen. Je kan écht bold zijn.” Harrison studeerde in 2018 af aan de Antwerpse Academie en richtte eerder dit jaar Mutani op, een creative unitive die bruggen slaat tussen avantgardistische ontwerpers en game ontwikkelaars, twee sectoren waarin België een voortrekkersrol speelt. “We koppelen modeontwerpers aan digital fashion developers die over de juiste knowhow beschikken om iemands ontwerpen in games tot leven te laten komen. Het potentieel van digitale mode is geweldig, maar op esthetisch vlak ontbreekt het nog aan visie. Anderzijds zitten tal van talentvolle ontwerpers zonder job omdat ze niet in het traditionele modecircuit passen.”
Mutani wil die twee werelden dichter bij elkaar brengen, een netwerk uitbouwen dat een gecureerde selectie IRL-designers (in real life) in contact brengt met technische teams die digital assets ontwikkelen en zo een nieuw URL-publiek (un-real life) bereiken. “Digitale mode is een verademing voor de industrie, een nieuw kanaal waarop vernieuwende ideeën getest en gelanceerd kunnen worden. De sector zit op een dood spoor, de ecologische en menselijke kosten van de kledingindustrie zijn niet langer acceptabel. ‘Duurzaamheid’ is een karikatuur geworden, een truc om nog meer geld uit de consument te slaan. Aspirantontwerpers belanden na de modeopleiding in een netwerk van onbetaalde stages, maar niet iedereen heeft de achterban om dat te financieren. Creativiteit en talent tellen niet meer mee. En wie toch ‘binnen raakt’, wordt verplicht zijn of haar visie binnen de commerciële perken te houden. Je voelt dat de ziel eruit is en dat de sector naar innovatie snakt, maar in het huidige systeem wordt elke aanzet daartoe in de kiem gesmoord.
DIGITALE MODE ONTWERPEN ZONDER FINANCIËLE OF CREATIEVE BEPERKINGEN IS EEN DROOM VOOR BEGINNENDE DESIGNERS
Er zal uiteraard altijd plaats blijven voor offline mode, maar ik denk dat een online kanaal waarin ruimte is voor radicale ideeën de hele sector kan redden. De creativiteit en financiële steun die de digitale ruimte oplevert, kunnen ook offline in duurzamere mode resulteren. Mutani wil opkomend talent de tools geven om dit buiten de huidige status quo te kunnen ervaren.” Sceptici staan twijfelachtig tegenover mode die niet volgens de regels van de kunst, met naald en draad vervaardigd werd - een bedenking die Harrison begrijpt: “Ikzelf ben een klassiek geschoolde ontwerper en werk het liefst met mijn handen. De Academie is erg traditioneel en moedigt schilderkunst, illustratie, collage, drapage en beeldhouwen aan. Het is een magisch aspect van het ontwerpproces dat ik nooit zal laten vallen. Het enige verschil is dat ik nu met mijn schetsen en kunst bij een digital fashion developer aanklop zoals een traditionele designer dat bij een patroonmaker of naaister zou doen. In beide gevallen wordt bekeken hoe een creatieve visie technisch kan worden vertaald.”
Van virtual reality tot real life
Wat volgt? Tot nu toe kan je niet lukraak met je eigen skin door verschillende games wandelen. Niet alle platforms hebben daar de technische ondersteuning voor; meestal ben je beperkt tot de assets die de makers van één specifieke game ontwikkelden. Er wordt echter hard gewerkt aan een technologie die 100% ownership over je eigen online persona en diens eigenschappen mogelijk maakt, waardoor je dus met je op maat gemaakte avatar door verschillende metaverses kunt bewegen. “Dat wordt heel interessant,” aldus Harrison. “Ik ben benieuwd waar spelers mee gaan uitpakken als ze eenmaal volledig autonoom zijn. Het is een stiekeme droom om te gaan trendspotten in de verschillende werelden, het virtuele antwoord op een streetstyle fotograaf.” En net zoals het straatbeeld en een handvol inspirerende bloggers ooit de strikte hiërarchie in modeland dooreen geschud hebben, zo zou ook de digitale wereld voor blijvende verandering kunnen zorgen. Digital fashion developers volgen de innovaties op het vlak van Augmented Reality op de voet en werken nu al met speciale brillen zoals de Google Glass of Snapchat Spectacles die hun skins ook in het echt tot leven kunnen brengen. Sneakers die bij het oversteken vuur vatten, een jas die meterslang achter iemand aan zweeft, een jurk die in functie van het weer van kleur verandert: zet je schrap, want fantasy is the new black!
Tekst: Isabelle Vander Heyde
LEES OOK:
Shopping: dit is de populairste schoen van het nieuwe seizoen
House of Gucci : de dramatische modefilm die je niet mag missen
We Love: Skechers eert Kansaï Yamamoto met kleurrijke sneakercollab
